Η θέ­σπι­ση κοι­νού νο­μι­κού και δη­μο­σι­ο­νο­μι­κού πλαι­σί­ου για τη δι­α­νο­μή ο­πω­ρο­κη­πευ­τι­κών και γά­λα­κτος στους μα­θη­τές των σχο­λεί­ων, το ο­ποί­ο θα υ­πο­στη­ρί­ζε­ται α­πό ε­νι­σχυ­μέ­να εκ­παι­δευ­τι­κά μέ­τρα για την ε­πι­βε­βαί­ω­ση του δε­σμού με τη γε­ωρ­γί­α και μια ποι­κι­λί­α προ­ϊ­όν­των της, κα­θώς και με ευ­ρύ­τε­ρα ζη­τή­μα­τα, ό­πως η δη­μό­σια υ­γεί­α και το πε­ρι­βάλ­λον, εί­ναι έ­να α­πό τα βα­σι­κά θέ­μα­τα της συ­νε­δρί­α­σης της Ε­πι­τρο­πής Γε­ωρ­γί­ας και Α­νά­πτυ­ξης της Υ­παί­θρου, του νέ­ου Ευ­ρω­κοι­νο­βου­λί­ου, η ο­ποί­α θα πραγ­μα­το­ποι­η­θεί αύ­ριο Τε­τάρ­τη 23 Ι­ου­λί­ου.

Στα πλαί­σια αυ­τά θα ε­ξε­τα­στεί σχε­τι­κή έκ­θε­ση της Ευ­ρω­πα­ϊ­κής Ε­πι­τρο­πής η ο­ποί­α α­φο­ρά την δη­μι­ουρ­γί­α ε­νός ε­νια­ίου κα­θε­στώ­τος ε­νι­σχύ­σε­ων για την πα­ρο­χή ο­πω­ρο­κη­πευ­τι­κών προ­ϊ­όν­των, μπα­να­νών και γά­λα­κτος στα εκ­παι­δευ­τι­κά ι­δρύ­μα­τα

Σύμ­φω­να με την εν λό­γω πρό­τα­ση κα­νο­νι­σμού, α­να­μέ­νε­ται ό­τι το νέ­ο πλαί­σιο θα εί­ναι δη­μο­σι­ο­νο­μι­κά ου­δέ­τε­ρο και θα ε­φαρ­μο­στεί στο πλαί­σιο του προ­βλε­πό­με­νου προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού για τα εν λό­γω κα­θε­στώ­τα στο πλαί­σιο της ΚΑΠ 2020. Η δο­μή του νέ­ου κα­θε­στώ­τος βα­σί­ζε­ται σε με­γά­λο βαθ­μό στα υ­φι­στά­με­να στοι­χεί­α των δύ­ο κα­θε­στώ­των τα ο­ποί­α θε­ω­ρεί­ται ό­τι λει­τουρ­γούν ο­μα­λά και ε­ξα­σφα­λί­ζουν την α­πο­δο­τι­κό­τη­τα.

Η πρό­τα­ση βα­σί­ζε­ται στα άρ­θρα 42 και 43 πα­ρά­γρα­φος 2 της Συν­θή­κης. Συ­νά­δει με τις αρ­χές της ε­πι­κου­ρι­κό­τη­τας και της α­να­λο­γι­κό­τη­τας, κα­θώς το πλαί­σιο δρά­σης και οι βα­σι­κές αρ­χές κα­θο­ρί­ζον­ται σε ε­νω­σια­κό ε­πί­πε­δο, ε­νώ τα κρά­τη μέ­λη δι­α­τη­ρούν τη δυ­να­τό­τη­τα να προ­σαρ­μό­σουν το κα­θε­στώς α­νά­λο­γα με τις προ­τε­ραι­ό­τη­τές τους και σύμ­φω­να με τις ε­θνι­κές/πε­ρι­φε­ρεια­κές ι­δι­αι­τε­ρό­τη­τες και να κα­θο­ρί­σουν τους στό­χους τους και τις λε­πτο­μέ­ρει­ες ε­φαρ­μο­γής.

Τα κύ­ρια στοι­χεί­α της νέ­ας πρό­τα­σης εί­ναι τα α­κό­λου­θα:

– Α­να­προ­σα­να­το­λι­σμός της δι­α­νο­μής: Προ­τεί­νε­ται η εκ νέ­ου ε­στί­α­ση της δι­α­νο­μής προ­ϊ­όν­των στα σχο­λεί­α σε δύ­ο «βα­σι­κές κα­τη­γο­ρί­ες προ­ϊ­όν­των»: νω­πά ο­πω­ρο­κη­πευ­τι­κά (συμ­πε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων των μπα­να­νών) και γά­λα κα­τα­νά­λω­σης μό­νον, ε­νώ η πε­ρι­ε­κτι­κό­τη­τα του γά­λα­κτος σε λι­πα­ρές ου­σί­ες θα α­πο­φα­σί­ζε­ται α­πό τις ε­θνι­κές υ­γει­ο­νο­μι­κές αρ­χές. Η ε­στί­α­ση αυ­τή θα α­πο­βεί ω­φέ­λι­μη για δι­ά­φο­ρους λό­γους, ι­δί­ως δε­δο­μέ­νου ό­τι η δι­α­νο­μή θα πραγ­μα­το­ποι­εί­ται στο πλαί­σιο κα­θο­ρι­σμέ­νου προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού, θα μει­ώ­σει τον ορ­γα­νω­τι­κό φόρ­το για τα σχο­λεί­α και συ­νά­δει με την α­νάγ­κη συμ­βο­λής στην α­να­στρο­φή των τά­σε­ων μεί­ω­σης της κα­τα­νά­λω­σης των δύ­ο αυ­τών κα­τη­γο­ρι­ών προ­ϊ­όν­των. Ε­πι­πλέ­ον, α­να­μέ­νε­ται ό­τι θα συ­νά­δει με τις γε­νι­κό­τε­ρες πρα­κτι­κές, κα­θώς τα νω­πά ο­πω­ρο­κη­πευ­τι­κά και το γά­λα κα­τα­νά­λω­σης εί­ναι τα προ­ϊ­όν­τα που δι­α­νέ­μον­ται πε­ρισ­σό­τε­ρο στο πλαί­σιο των ι­σχυ­όν­των κα­θε­στώ­των. Ω­στό­σο, τα κρά­τη μέ­λη θα μπο­ρού­σαν να συμ­πε­ρι­λά­βουν και ευ­ρύ­τε­ρη ποι­κι­λί­α γε­ωρ­γι­κών προ­ϊ­όν­των στο πλαί­σιο θε­μα­τι­κών εκ­παι­δευ­τι­κών μέ­τρων.

-Ε­νο­ποί­η­ση των δη­μο­σι­ο­νο­μι­κών δι­α­τά­ξε­ων και βελ­τί­ω­ση των προ­ϋ­πο­θέ­σε­ων χρη­μα­το­δό­τη­σης με στό­χο την αύ­ξη­ση της α­πο­δο­τι­κό­τη­τας των δα­πα­νών:

Λαμ­βά­νον­τας υ­πό­ψη τις δι­α­φο­ρές με­τα­ξύ των προ­ϊ­όν­των και των α­λυ­σί­δων ε­φο­δια­σμού τους, κα­θώς και τη δι­α­φο­ρε­τι­κή κα­τά­στα­ση με­τα­ξύ των κρα­τών με­λών, ό­σον α­φο­ρά την κα­τα­νά­λω­ση, θα πρέ­πει να δι­α­τε­θούν ξε­χω­ρι­στά «κον­δύ­λια» στα κρά­τη μέ­λη για τα ο­πω­ρο­κη­πευ­τι­κά (συμ­πε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων των μπα­να­νών) και το γά­λα: έ­να κον­δύ­λιο για τα ο­πω­ρο­κη­πευ­τι­κά σύμ­φω­να με τον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό της ΚΓΠ 2020 (150 ε­κα­τομ­μύ­ρια ευ­ρώ) και έ­να κον­δύ­λιο για το γά­λα, το ο­ποί­ο θα αν­τι­στοι­χεί στην α­να­με­νό­με­νη χρή­ση των πό­ρων (80 ε­κα­τομ­μύ­ρια ευ­ρώ). Θα πρέ­πει ε­πί­σης να προ­βλε­φθεί κά­ποι­α ευ­ε­λι­ξί­α προ­κει­μέ­νου τα κρά­τη μέ­λη να μπο­ρούν να με­τα­φέ­ρουν πε­ρι­ο­ρι­σμέ­νο πο­σο­στό των χο­ρη­γη­θέν­των πό­ρων με­τα­ξύ των κον­δυ­λί­ων α­νά­λο­γα με τις α­νάγ­κες τους (ι­ε­ράρ­χη­ση των προ­τε­ραι­ο­τή­των των πα­ρεμ­βά­σε­ων μέ­σω στρα­τη­γι­κών). Στο πλαί­σιο των εν λό­γω κον­δυ­λί­ων, θα κα­θο­ρι­στούν α­νώ­τα­τα ό­ρια για τα υ­πο­στη­ρι­κτι­κά και άλ­λα ε­πι­λέ­ξι­μα μέ­τρα, που α­φο­ρούν το­μείς ό­πως η α­ξι­ο­λό­γη­ση, η πα­ρα­κο­λού­θη­ση και η ε­νη­μέ­ρω­ση.

Με βά­ση την μέ­χρι τώ­ρα α­πο­κτη­θεί­σα πεί­ρα, α­να­μέ­νε­ται ό­τι το ε­πί­πε­δο συ­νει­σφο­ράς της Ε­Ε στην τι­μή των προ­ϊ­όν­των θα πε­ρι­ο­ρί­ζε­ται με τον κα­θο­ρι­σμό μέ­γι­στης ε­νω­σια­κής ε­νί­σχυ­σης α­νά με­ρί­δα φρού­των, λα­χα­νι­κών και γά­λα­κτος και ό­χι με τον κα­θο­ρι­σμό πο­σο­στών συγ­χρη­μα­το­δό­τη­σης της Ε­Ε, ό­πως ί­σχυ­ε μέ­χρι σή­με­ρα στην πε­ρί­πτω­ση του κα­θε­στώ­τος προ­ώ­θη­σης της κα­τα­νά­λω­σης φρού­των στα σχο­λεί­α. Πρό­κει­ται για έ­να νέ­ο στοι­χεί­ο σε ό,τι α­φο­ρά τα ο­πω­ρο­κη­πευ­τι­κά προ­ϊ­όν­τα, το ο­ποί­ο α­να­μέ­νε­ται να συμ­βά­λει στην άμ­βλυν­ση των τε­ρά­στι­ων δι­α­φο­ρών στις τι­μές των δι­α­νε­μό­με­νων προ­ϊ­όν­των και να ο­δη­γή­σει σε α­πλού­στευ­ση της δι­α­χεί­ρι­σης. Το ύ­ψος της ε­πι­δό­τη­σης της Ε­Ε για το γά­λα α­να­μέ­νε­ται να αυ­ξη­θεί προ­κει­μέ­νου να πε­ρι­ο­ρι­στεί το φαι­νό­με­νο των μη α­πο­δο­τι­κών δα­πα­νών (κα­θι­στών­τας δυ­να­τή την δω­ρε­άν ή σχε­δόν δω­ρε­άν δι­α­νο­μή) και να αυ­ξη­θεί η α­πο­δο­τι­κό­τη­τα της δι­α­νο­μής ως προς το κό­στος. Τα στοι­χεί­α της πρό­τα­σης αν­τα­πο­κρί­νον­ται στη δέ­σμευ­ση που α­νέ­λα­βε η Ε­πι­τρο­πή2 στο πλαί­σιο της έκ­δο­σης του κα­νο­νι­σμού του Συμ­βου­λί­ου (Ε­Ε) α­ριθ. 1370/20133, ό­σον α­φο­ρά την ε­πα­νε­ξέ­τα­ση των ρυθ­μί­σε­ων χρη­μα­το­δό­τη­σης των ι­σχυ­όν­των κα­θε­στώ­των, ή­τοι της ε­νί­σχυ­σης για τη δι­α­νο­μή γά­λα­κτος, κα­θώς και της συγ­χρη­μα­το­δό­τη­σης των δα­πα­νών του κα­θε­στώ­τος προ­ώ­θη­σης της κα­τα­νά­λω­σης φρού­των στα σχο­λεί­α. Τα κρά­τη μέ­λη θα μπο­ρούν να συ­νε­χί­σουν να πα­ρέ­χουν ε­θνι­κές συμ­πλη­ρω­μα­τι­κές ε­νι­σχύ­σεις ή να προ­σελ­κύ­ουν ι­δι­ω­τι­κά χρη­μα­το­δο­τι­κά κε­φά­λαι­α προ­κει­μέ­νου να δι­ευ­ρύ­νουν το πε­δί­ο ε­φαρ­μο­γής και/ή την έν­τα­ση της πα­ρέμ­βα­σής τους στο πλαί­σιο των κα­θε­στώ­των προ­ώ­θη­σης της κα­τα­νά­λω­σης προ­ϊ­όν­των στα σχο­λεί­α.

– Ε­νί­σχυ­ση της εκ­παι­δευ­τι­κής δι­ά­στα­σης: προ­βλέ­πε­ται ό­τι τα υ­πο­στη­ρι­κτι­κά εκ­παι­δευ­τι­κά μέ­τρα θα κα­τα­στούν υ­πο­χρε­ω­τι­κά και για τη δι­α­νο­μή γά­λα­κτος ώ­στε να κα­λυ­φθεί η δι­α­φο­ρά με­τα­ξύ των υ­φι­στά­με­νων κα­θε­στώ­των. Τα μέ­τρα αυ­τά θα έ­χουν ι­σχυ­ρό εκ­παι­δευ­τι­κό χα­ρα­κτή­ρα και θα ε­στιά­ζουν σε θέ­μα­τα γε­ωρ­γί­ας, δι­α­τρο­φής/υ­γεί­ας (ι­σορ­ρο­πη­μέ­νη δι­α­τρο­φή) και πε­ρι­βάλ­λον­τος. Ε­πι­πλέ­ον, α­να­μέ­νε­ται ό­τι θα α­πο­τε­λέ­σουν μέ­σο μεί­ζο­νος ση­μα­σί­ας για την (εκ νέ­ου) σύν­δε­ση των παι­δι­ών με τα τρό­φι­μα, τη γε­ωρ­γι­κή πα­ρα­γω­γή και τους α­γρό­τες. Τα εκ­παι­δευ­τι­κά μέ­τρα θα πρέ­πει να στο­χεύ­ουν στον σχο­λι­κό πλη­θυ­σμό και, ει δυ­να­τόν, να ε­πε­κτεί­νον­ται στην οι­κο­γέ­νεια και την κοι­νό­τη­τα. Θα πρέ­πει ε­πί­σης να αν­τι­με­τω­πί­ζουν το ευ­ρύ­τε­ρο ζή­τη­μα της υ­φι­στά­με­νης προ­σφο­ράς υ­γι­ει­νών τρο­φί­μων και πο­τών στα σχο­λεί­α. Θε­ω­ρούν­ται χρή­σι­μα, κα­θώς α­πό τα στοι­χεί­α προ­κύ­πτει ό­τι πολ­λά παι­διά με­γα­λώ­νουν χω­ρίς να γνω­ρί­ζουν α­πό πού προ­έρ­χον­ται τα τρό­φι­μα που κα­τα­να­λώ­νουν –πού και πώς πα­ρά­γον­ται και ποι­α προ­ϊ­όν­τα εί­ναι δι­α­θέ­σι­μα κά­θε ε­πο­χή του χρό­νου. Συ­νε­πώς, τα κρά­τη μέ­λη θα μπο­ρού­σαν να ε­πι­λέ­ξουν θε­μα­τι­κά εκ­παι­δευ­τι­κά μέ­τρα, τα ο­ποί­α θα μπο­ρού­σαν πε­ρι­στα­σια­κά να πε­ρι­λαμ­βά­νουν και γε­ωρ­γι­κά προ­ϊ­όν­τα ε­κτός των δύ­ο βα­σι­κών κα­τη­γο­ρι­ών, ό­πως για πα­ρά­δειγ­μα το γι­α­ούρ­τι, τα με­τα­ποι­η­μέ­να ο­πω­ρο­κη­πευ­τι­κά, το μέ­λι, το ε­λαι­ό­λα­δο και άλ­λα πα­ρό­μοι­α προ­ϊ­όν­τα. Ο κα­τά­λο­γος ό­λων των προ­ϊ­όν­των που πα­ρέ­χον­ται στο πλαί­σιο του κα­θε­στώ­τος και των πλη­ρο­φο­ρι­ών σχε­τι­κά με τη δι­α­τρο­φι­κή τους α­ξί­α πρέ­πει να εγ­κρί­νε­ται α­πό τις ε­θνι­κές υ­γει­ο­νο­μι­κές αρ­χές. Τα υ­πο­στη­ρι­κτι­κά εκ­παι­δευ­τι­κά μέ­τρα θα πρέ­πει να συν­δέ­ον­ται ά­με­σα με τους στό­χους του κα­θε­στώ­τος σε ό,τι α­φο­ρά τη γε­ωρ­γί­α και να ε­ξυ­πη­ρε­τούν την ε­πί­τευ­ξη του στό­χου της προ­ώ­θη­σης της υ­γι­ει­νής δι­α­τρο­φής.

Η κοι­νο­τι­κή στή­ρι­ξη

Ο αν­τί­κτυ­πος της πρό­τα­σης εί­ναι δη­μο­σι­ο­νο­μι­κά ου­δέ­τε­ρος σε σχέ­ση με την ε­πι­λο­γή δι­α­τή­ρη­σης της υ­φι­στά­με­νης κα­τά­στα­σης. Για τα ο­πω­ρο­κη­πευ­τι­κά, στην πα­ρού­σα πρό­τα­ση δι­α­τη­ρεί­ται το ι­σχύ­ον α­νώ­τα­το ό­ριο του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού ό­πως κα­θο­ρί­στη­κε με τον κα­νο­νι­σμό α­ριθ. 1308/2013 (150 ε­κα­τομ­μύ­ρια ευ­ρώ α­νά σχο­λι­κό έ­τος). Για το γά­λα, η πρό­τα­ση προ­βλέ­πει τη δι­ά­θε­ση κον­δυ­λί­ου ύ­ψους 80 ε­κα­τομ­μυ­ρί­ων ευ­ρώ α­νά σχο­λι­κό έ­τος, πο­σό το ο­ποί­ο αν­τι­στοι­χεί στο α­να­με­νό­με­νο ε­πί­πε­δο ε­κτέ­λε­σης του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού και συ­νά­δει με τα γε­νι­κά πο­σά δα­πα­νών σχε­τι­κά με την α­γο­ρά και τις ά­με­σες ε­νι­σχύ­σεις που έ­χουν λη­φθεί υ­πό­ψη στο πο­λυ­ε­τές δη­μο­σι­ο­νο­μι­κό πλαί­σιο 2014-2020.

Σε ό,τι α­φο­ρά την κα­τα­νο­μή των δα­πα­νών, η με­γα­λύ­τε­ρη στή­ρι­ξη θα δο­θεί στη δι­α­νο­μή και τα υ­πο­στη­ρι­κτι­κά εκ­παι­δευ­τι­κά μέ­τρα. Ε­πι­λέ­ξι­μες σε πιο πε­ρι­ο­ρι­σμέ­νο βαθ­μό θα εί­ναι και άλ­λες δα­πά­νες, ό­πως ε­κεί­νες που α­φο­ρούν την α­ξι­ο­λό­γη­ση, την πα­ρα­κο­λού­θη­ση και την ε­νη­μέ­ρω­ση. Τα α­νώ­τα­τα ό­ρια για το κό­στος των υ­πο­στη­ρι­κτι­κών εκ­παι­δευ­τι­κών μέ­τρων και για τα άλ­λα συ­να­φή έ­ξο­δα θα κα­θο­ρι­στούν α­πό την Ε­πι­τρο­πή με βά­ση την α­πο­κτη­θεί­σα πεί­ρα α­πό την ε­φαρ­μο­γή των ι­σχυ­όν­των προ­γραμ­μά­των.